I. Khái niệm
Một quân cờ mạnh khi bạn đặt nó ở vị trí tích cực, nghĩa là quân cờ đó có thể:
- Đi được nhiều ô.
- Tấn công quân đối thủ.
- Hạn chế hoạt động quân đối thủ.
- Kiểm soát các ô thuộc lãnh thổ đối phương.
- Hỗ trợ và phối hợp với các quân khác.
Ví dụ 1: Mã trắng đi được 8 ô còn Mã đen chỉ được 3 ô. Ở đây, Mã trắng còn kiểm soát 2 ô thuộc lãnh thổ bên đen (e5 và g5). Mã trắng tích cực hơn mã đen.
Ví dụ 2: Tượng đen hạn chế hoạt động của Mã trắng. Tượng đen tích cực hơn Mã trắng.
Ví dụ 3: Mã trắng tấn công tốt e5 còn Mã đen mang gánh nặng bảo vệ e5. Do đó Mã trắng tích cực hơn Mã đen.
Ví dụ 4: Hai quân trắng phối hợp với nhau cùng tấn công tốt e5. Còn bên đen có Tượng hoạt động kém lại bị Mã cản trở. Do đó các quân trắng tích cực hơn quân đen.
II. Khu trung tâm
Khu trung tâm là vùng đất giữa bàn cờ bao gồm 4 ô (e4, e5, d4, d5). Đây là khu vực quan trọng nhất trên bàn cờ vì quân cờ đứng ở vị trí này sẽ đi được nhiều ô nhất. Bạn có thể tích cực quân mình bằng cách di chuyển chúng về phía trung tâm.
Ví dụ 5: Khi đặt ở khu trung tâm, Mã sẽ đi được nhiều ô nhất (8 ô), Tượng(13 ô).
Ví dụ 6: Các ô màu vàng gọi là trung tâm mở rộng, đây là khu vực có tầm quan trọng chỉ sau khu trung tâm. Tượng đặt vào một trong các ô này sẽ đi được 11 ô.
Ví dụ 7: Tượng càng gần khu trung tâm thì sẽ đi càng nhiều ô. Td1 đi được 7 ô, Tf2 đi được 9 ô, Tc3 đi được 11 ô, Te4 đi được 13 ô.
Ví dụ 8: Mã Tượng bên trắng đứng gần khu trung tâm hơn nên tích cực hơn Mã Tượng bên đen.
III. Nước đi hiệu quả
Cờ vua là trò chơi theo lượt do đó bạn cần sử dụng lượt đi (nước đi) của mình một cách hiệu quả. Mỗi nước đi hiệu quả khi nó có tác dụng sau:
- Tích cực lực lượng bên mình.
- Hạn chế hoạt động quân đối thủ.
- Tấn công điểm yếu của đối thủ: quân cờ không được bảo vệ, quân bị hạn chế hoạt động.
- Loại bỏ điểm yếu bên mình: các quân liên kết bảo vệ lẫn nhau, tích cực quân ở vị trí xấu.
Ví dụ 9: Đen chuẩn bị tích cực Xe8-e2 tấn công hàng tốt yếu của trắng. Trắng ứng phó như thế nào ?
Đáp: Trắng phòng thủ bằng nước Vg1-f2. Sau nước này thì trắng tích cực được một lúc hai quân Vua và Xe, đồng thời ngăn Xe đen tiến xuống e2.
Ví dụ 10: Như hình dưới, về lực lượng thì hai bên ngang nhau. So về thế (điểm mạnh và điểm yếu của mỗi bên) thì trắng có Mã tích cực hơn so với Tượng đối thủ và tốt đen a6 không được bảo vệ.
Trắng sẽ tích cực Mã và tấn công tốt a6 để tạo tốt thông bên cánh Hậu.
Ví dụ 11: Vua Mã bên trắng tích cực hơn so với Vua Tượng bên đen, thêm vào đó bên đen còn có tốt yếu d6. Bạn hãy xem bên trắng cách bên trắng tận dụng ưu thế này như thế nào nhé.
Ví dụ 12: Như hình sau, bên đen có ưu thế vật chất nhưng các quân chủ lực nằm ở vị trí xấu. Bên trắng nắm bắt được điểm yếu này lập tức khống chế các quân chủ lực của đối phương mà đoạt thắng.
Ví dụ 13: Bên trắng có ưu thế vật chất nhưng các quân chủ lực nằm ở vị trí xấu. Bên trắng kịp thời dùng Vua khống chế các quân chủ lực của đối phương mà đoạt thắng.
Ví dụ 14: Bạn đọc hãy tìm kế hoạch giúp trắng giành chiến thắng ?
Ví dụ 15: Bạn đọc hãy tìm kế hoạch giúp trắng giành chiến thắng ?
Ví dụ 15: Bạn đọc hãy tìm kế hoạch giúp đen giành chiến thắng ?
Các khái niệm: tích cực lực lượng, hạn chế hoạt động, khống chế, thế và lực, nước đi hiệu quả.
Paul Charles Morphy (1837-1884) – Phần I. Sau khi Philidor vĩ đại mất gần 100 năm thì trong làng cờ xuất hiện một ngôi sao chói lọi, vượt hẳn các nhà chơi cờ đương thời, đó là Paul Morphy. Tổ tiên của Morphy là người xứ Iceland, đến đời ông nội của Morphy thì cả nhà chuyển sang New Orleans (Mỹ). Cha của Morphy là người có tiếng tăm ở vùng này, là ủy viên của hội đồng chính phủ bang Louisiana. Ngày 22 tháng 6 năm 1837, cậu bé Paul Morphy chào đời. Lên 9, lên 10 thì Paul bắt đầu làm quen với cờ. Chỉ vài năm sau, cậu bé 12 tuổi đã đánh thắng dễ dàng cha và chú mình, sau đó đánh thắng một nhà chơi cờ có tiếng ở New Orleans là Eugene Rousseau. Ván thắng này đã được đăng trên một tạp chí Nouvelles Rêgians, một tạp chí cờ vua có uy tín lúc bấy giờ. Năm 1857, nước Mỹ tổ chức đại hội cờ vua tại New York, Morphy 20 tuổi tham gia giải, đã đánh thắng tất cả các kiện tướng tài giỏi của Mỹ lúc bấy giờ, giành chức vô địch một cách xứng đáng. Cũng vào năm đó, Morphy bắt đầu tổ chức những trận đánh với nhiều người cùng một lúc, thắng với tỷ số 85-4 và tiếp theo chơi có chấp trước đối với các kiện tướng.
